Ból barku i co dalej?

Ból stawu barkowego to dość częsta dolegliwość. Zazwyczaj pojawia się u osób, których praca lub aktywność fizyczna wymaga podnoszenia rąk ponad głowę, w szczególności podczas uprawiania sportów takich jak: wspinaczka, crossfit, tenis ziemny, czy dyscypliny rzutowe. Nierzadko niewłaściwa postawa oraz osłabiona siła mięśni stanowi przyczynę powstania kontuzji, a rekonwalescencja może potrwać nawet wiele miesięcy i skutecznie utrudnić funkcjonowanie.

Staw barkowy to połączenie kości ramiennej, obojczyka i łopatki z klatką piersiową. Jest to jeden z najbardziej ruchomych stawów w ciele, charakteryzujący się szerokim zakresem ruchomości w wielu kierunkach, w tym

• unoszenia
• opuszczania
• i rotacji.

Bark składa się z kilku mniejszych stawów, otoczonych przez grupę mięśni, ścięgien, więzadeł i kaletki, które zapewniają stabilizację oraz płynność ruchów. Z uwagi na rozbudowaną strukturę anatomiczną, wiele czynności, w szczególności te wykonywane ponad głową mogą powodować przeciążenia i mikrourazy prowadzące do bólu.

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY DOLEGLIWOŚCI STAWU BARKOWEGO

Z powodu budowy i położenia, kontuzje barku są stosunkowo częste, zwłaszcza u osób uprawiających sporty angażujące kończyny górne. Z tego powodu ból barku jest uznawany za schorzenie dość powszechne. Najczęstsze przyczyny pośredniego bólu stawu barkowego to:

• przeciążenia
• powtarzające się mikrourazy i urazy tkanek miękkich
• urazy splotu barkowego
• zapalenie wielomięśniowe
• zwyrodnienia stawu związane z wiekiem
• choroby współistniejące (reumatyczne lub łuszczycowe zapalenie stawów, dna moczanowa, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, infekcyjne zapalenie stawów)

Istnieje też cały szereg schorzeń, które odpowiadają za ból bezpośrednio:

1. Uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego

Ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego biegnie wzdłuż przedniej części ramienia, a jego uszkodzenie powoduje ból w tej okolicy, zwłaszcza przy zgiętym łokciu. Przy całkowitym zerwaniu ścięgna pojawia się specyficzne wybrzuszenie związane z przemieszczeniem mięśnia dwugłowego. Uszkodzenia tego typu powstają zwykle w wyniku urazów mechanicznych, ale także jako wynik chorób zapalnych.

2. Uszkodzenie stożka rotatorów

To uszkodzenie czterech mięśni i ścięgien, które otaczają staw ramienno-łopatkowy i odpowiadają za utrzymywanie go we właściwej pozycji. Może do niego dojść w wyniku powtarzających się, monotonnych ruchów i czynności lub urazu mechanicznego, a najczęstszym objawem jest ból barku przy podnoszeniu ramienia lub zakładaniu ręki na plecy.

3. Zespół ciasnoty podbarkowej

Jest to stan, w którym przestrzeń pod wyrostkiem barkowym jest zablokowana, w wyniku stanu zapalnego kaletki lub pojawienia się wyrośli kostnych, co utrudnia lub całkowicie uniemożliwia ślizgowy ruch kości ramiennej. Objawem tej dolegliwości jest silny ból przy odwiedzeniu ramienia w zakresie 60–110°.

4. Zamrożony bark

Spowodowany jest sytuacją, w której torebka stawu ramiennego staje się mniej podatna, co uniemożliwia pełen zakres ruchów stawu, zwłaszcza odwodzenia i rotacji. Zamrożony bark może być powiązany z uszkodzeniem stożka rotatorów lub innymi chorobami, wśród których wymienia się cukrzycę, choroby tarczycy, czy zawał serca. Objawami są zwykle uczucie usztywnienia i ból.

5. Zapalne choroby stawów

Ból barku może być spowodowany także przez inne choroby współtowarzyszące tkanki łącznej, np.  reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów czy dnę moczanową. Przyczyną dolegliwości jest przerost wyścielającej staw błony maziowej, co może prowadzić do nagromadzenia płynu wewnątrz stawu. Często wraz z bólem pojawia się także sztywność i obrzęk stawów.

LECZENIE URAZÓW STAWU BARKOWEGO

Ból stawu barkowego może być spowodowany różnymi przyczynami, dlatego warto zwrócić uwagę na moment jego nasilenia oraz wywołujące go czynności. Jeśli ból utrzymuje się mimo zaprzestania obciążających staw czynności, warto skonsultować się z lekarzem ortopedą. Natomiast jeśli towarzyszą mu objawy takie jak: obrzęk, sztywność stawu, ból innych stawów lub objawy ogólne, należy udać się do reumatologa.

W celu ustalenia przyczyny bólu barku wykonuje się badania obrazowe np. badanie rentgenowskie lub ultrasonograficzne, a w bardziej skomplikowanych przypadkach rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową, które są dokładniejszymi badaniami. W przypadku podejrzenia zapalnej choroby stawów, lekarz może zlecić także dodatkowe badania laboratoryjne. W leczeniu bólu barku związanego z mechanicznym uszkodzeniem stosuje się rehabilitację i fizjoterapię, niekiedy wstrzykuje się tzw. blokadę z kortykosteroidu, a jedynie w wyjątkowych przypadkach - leczenie operacyjne. W przypadku zapalnych chorób stawów barkowych, decyzję o leczeniu podejmuje reumatolog. Wspomagająco można zastosować leki doustne, zwłaszcza przeciwbólowe i przeciwzapalne, jednak ich przyjmowanie powinno być przewlekle ograniczone. Ważne jest również unikanie czynności, które nasilają ból oraz stosowanie okładów lodowych w okresie nasilenia objawów. Jednocześnie, warto rozpocząć (pod okiem specjalisty!) odpowiednie ćwiczenia, które wzmocnią i ustabilizują staw i zapobiegną rozwojowi uszkodzenia.

Uwaga,

informacje zawarte w tym artykule mają charakter ogólny i edukacyjny. Nie stanowią one porady medycznej i nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub innym specjalistą medycznym. W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących stanu zdrowia, zawsze należy skonsultować się z wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.