Struktura piersi, a zwiększone ryzyko raka

Kobiece piersi są zróżnicowane pod względem kształtu, rozmiaru i budowy. Jednym z aspektów, który przyciąga uwagę w kontekście różnic w strukturze piersi, jest pojęcie "gęstych piersi". Termin ten odnosi się do specyficznej budowy tkanki piersiowej, w której tkanka gruczołowa i tkanka tłuszczowa są obecne w konkretnych proporcjach, co sprawia, że obraz badania mammograficznego może być mniej przejrzysty.

Jak zbudowana jest kobieca pierś?

Gruczoł piersiowy, zwany potocznie biustem lub piersiami, stanowi największy gruczoł skórny, będący parzystym narządem o charakterystycznym kształcie półkulistym lub stożkowatym. To wyjątkowe anatomiczne wykształcenie, z którego nazwę czerpie cała klasa kręgowców – ssaki (mammalia). Ulega pełnemu rozwojowi jedynie u kobiet, pozostając u mężczyzn w stanie nierozwiniętym.

Piersi, zlokalizowane symetrycznie na przedniej ścianie klatki piersiowej, zajmują obszar między trzecim, a szóstym lub siódmym żebrem, ograniczone brzegiem mostka od strony przyśrodkowej oraz linią pachową środkową od strony bocznej. Szerokość przestrzeni między nimi jest zmienna dla każdej jednostki. Powierzchnia tylna piersi jest lekko wklęsła i spoczywa głównie na mięśniu piersiowym większym, a jedynie niewielka jej część opiera się na mięśniu zębatym przednim. Elastyczna warstwa tkanki łącznej połączona z powięzią tych mięśni umożliwia ruchomą adaptację piersi do zmian pozycji ciała.

Strukturalnie piersi składają się z kilku istotnych elementów:

tkanka gruczołowa - znajdująca się głównie w pobliżu otoczki piersi, stanowi kluczowy składnik odpowiedzialny za produkcję mleka w przypadku ciąży i laktacji
tkanka tłuszczowa - obejmuje obszar podskórny, międzygruczołowy i zagruczołowy, nadając piersiom specyficzną formę i pełniąc funkcję ochronną
tkanka łączna - stanowi strukturalną podporę dla całego gruczołu piersiowego, nadając mu formę i utrzymując integralność anatomiczną
sieć naczyń krwionośnych, limfatycznych i nerwów - zapewniająca ugrupowanie naczyń krwionośnych dla dostarczania składników odżywczych, limfatycznych dla drenażu limfy, oraz nerwów dla utrzymania czucia i funkcji regulacyjnych

Udział procentowy każdej z tych tkanek jest zmienny i zależy od indywidualnych cech danej osoby, podlegając wpływom uwarunkowań genetycznych. "Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów" (OPEN) wskazuje, że Amerykańskie Towarzystwo Radiologiczne rozróżnia cztery typy budowy piersi, od A do D, analizując zdjęcia mammograficzne.

Rodzaje budowy piersi:

typ A - piersi tego typu są głównie zbudowane z tkanki tłuszczowej, z niewielką ilością tkanki gruczołowej.
typ B - w przypadku tego typu piersi, oprócz tkanki tłuszczowej, obecne są wyraźne obszary tkanki gruczołowej.
typ C - w tej kategorii obserwuje się zdecydowanie większe ilości tkani gruczołowej, choć zachowana jest również pewna ilość tkanki tłuszczowej.
typ D (gęsta pierś) - piersi tego typu są praktycznie w całości zbudowane z tkanki gruczołowej

Czym są gęste piersi?

"Gęste piersi" to pojęcie odnoszące się do proporcji tkanki gruczołowej i tłuszczowej w obrębie gruczołów mlekowych. W przypadku gęstych piersi, tkanka gruczołowa stanowi większą część, co skutkuje mniej przezroczystym obrazem mammograficznym. Ten stan może wpływać na zdolność wykrywania zmian w piersi, szczególnie w przypadku drobnych guzków czy innych nieregularności.

Zagrożenia związane z gęstymi piersiami

Trudności w diagnostyce: gęste piersi utrudniają interpretację obrazów mammograficznych, co może prowadzić do opóźnienia w wykryciu ewentualnych zmian. Ma to szczególne znaczenie w kontekście wykrywania wczesnych stadiów nowotworu piersi.
Większe ryzyko chorób: posiadanie gęstych piersi może być związane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka piersi. Tkanka gruczołowa, bogata w komórki, może stanowić bardziej sprzyjające środowisko do powstawania zmian nowotworowych.
Wzmożona konieczność monitorowania: osoby z gęstymi piersiami wymagają częstszych i bardziej szczegółowych badań diagnostycznych, takich jak ultrasonografia czy rezonans magnetyczny, aby uzyskać bardziej precyzyjny obraz stanu zdrowia piersi.
Indywidualne podejście do opieki zdrowotnej: w przypadku gęstych piersi istotne jest indywidualne podejście do opieki zdrowotnej. Regularne badania mammograficzne, w połączeniu z innymi metodami diagnostycznymi, są kluczowe dla skutecznej profilaktyki i wczesnego wykrywania potencjalnych problemów.

Jak zmienia się budowa piersi wraz z wiekiem?

Gęstość piersi, w tym udział poszczególnych tkanek, jest silnie uwarunkowana genetycznie. Pomimo braku możliwości wpływu na tę genetyczną predyspozycję, istnieje dynamiczny proces zmian w strukturze piersi na przestrzeni życia. Z biegiem lat, zawartość tkanki gruczołowej może ulegać zmniejszeniu, co wpływa na ogólną gęstość piersi.

Zgodnie z powszechnym trendem, wraz z wiekiem kobiety mogą doświadczać naturalnej redukcji zawartości tkanki gruczołowej. To zjawisko może skutkować stopniowym przejściem od bardziej "gęstych" piersi w młodości do piersi o większym udziale tkanki tłuszczowej w późniejszym wieku, co jest zauważalne zwłaszcza po 40. roku życia. Po menopauzie gruczoły mleczne mogą kurczyć się, pozostawiając więcej tkanki tłuszczowej. Niemniej jednak, niektóre kobiety mogą utrzymać gęstą budowę z powodu różnych czynników, takich jak terapia hormonalna. Szacuje się, że nawet 50% kobiet w wieku około 40 lat ma gęste piersi.

Gęstość piersi, a ryzyko raka

Niewielki odsetek kobiet jest świadomy, że ryzyko zachorowania na raka piersi może być wyższe, jeśli posiadają piersi o większej gęstości. Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych na kobietach w wieku od 40 do 67 lat wykazały, że większość badanych uznała, że genetyka i historia chorób w rodzinie są głównymi czynnikami determinującymi ryzyko wystąpienia u nich podobnej przypadłości. Istnieje także przekonanie, że niezdrowy styl życia i zaniechanie badań profilaktycznych zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór piersi.

Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) apelują do lekarzy, aby informowali swoje pacjentki o gęstości ich piersi, dzięki czemu kobiety mogą być bardziej świadome ryzyka, a badania profilaktyczne mogą być dostosowywane do struktury gruczołów piersiowych.

Zwiększone ryzyko zachorowania na raka u kobiet posiadających gęstą tkankę piersiową faktycznie zwiększa ryzyko zachorowania na raka, głównie z powodu trudności w obrazowaniu podczas badań przesiewowych. Mammografia, choć skuteczna u kobiet z tłuszczową budową piersi, może być mniej precyzyjna u pacjentek z przeważającą częścią tkanki gruczołowej. Może to prowadzić do fałszywie ujemnych wyników, dlatego zaleca się dodatkowe badania, takie jak USG piersi oraz rezonans magnetyczny (MRI).

Nowe metody badań kontrolnych gęstych piersi

Najpopularniejsze na świecie badanie przesiewowe, jakim jest mammografia, napotyka na wyzwania w przypadku kobiet o gęstej budowie piersi. W takiej strukturze trudno jest jednoznacznie rozróżnić zmiany nowotworowe od naturalnie występujących gruczołów, ponieważ oba rodzaje zmian prezentują się bardzo podobnie na obrazie mammograficznym. W wyniku tego niektóre guzy mogą pozostać niewykryte lub niezauważone. Skuteczność badań mammograficznych w przypadku gęstych piersi może spaść nawet do poziomu 30 procent.

Jedną z najnowszych technologii obrazowania przeznaczoną stricte do badania gęstych piersi jest urządzenie Invenia ABUS 2.0. Urządzenie to zostało specjalnie zaprojektowany do wykrywania raka w gęstej tkance piersiowej, wykonując nieinwazyjne, bezpromieniowe, zautomatyzowane badanie ultrasonograficzne 3D piersi. Nowatorski system zapewnia optymalizację obrazu, co przekłada się na uzyskiwanie precyzyjnych i powtarzalnych wyników, a sam proces analizy uzyskanych obrazów i diagnoza zajmują zazwyczaj zaledwie kilka minut. W porównaniu do standardowego badania USG, Invenia Abus 2.0 posiada specjalnie zaprojektowaną wklęsłą głowicę swoim kształtem dopasowaną do anatomii kobiecej piersi. Umożliwia to pełny skan ultrasonograficzny tkanki piersiowej w odstępach 2mm, generując przy tym wysokiej jakości obraz w technice trójwymiarowej. Badania kliniczne przeprowadzone na grupie 15 000 kobiet wykazały wzrost wykrywalności nowotworów inwazyjnych u kobiet o gęstych piersiach o 57% w porównaniu do badań mammograficznych. Warto podkreślić, że wykrycie większej liczby nowotworów na wcześniejszym etapie może zapewnić lepsze leczenia oraz znacząco zwiększyć szanse na pełne wyleczenie.

Uwaga,
informacje zawarte w tym artykule mają charakter ogólny i edukacyjny. Nie stanowią one porady medycznej i nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub innym specjalistą medycznym. W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących stanu zdrowia, zawsze należy skonsultować się z wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.