Światowy Dzień Zdrowia 2025 – „Zdrowe początki, pełna nadziei przyszłość”

Światowy Dzień Zdrowia obchodzony 7 kwietnia w 2025 roku odbywa się pod hasłem „Zdrowe początki, pełna nadziei przyszłość”. Tym razem uwaga ekspertów skupia się na kluczowej roli opieki zdrowotnej nad kobietą ciężarną oraz noworodkiem jako fundamentu zdrowia przyszłych pokoleń. Dlaczego temat ten jest tak ważny z medycznego punktu widzenia?

KLUCZOWE PROBLEMY ZDROWOTNE MATEK I NOWORODKÓW NA ŚWIECIE

Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), każdego roku około 300 tysięcy kobiet na świecie traci życie wskutek komplikacji ciąży lub porodu. Ponadto około 2 miliony noworodków umiera w pierwszym miesiącu życia, a niemal tyle samo dzieci rodzi się martwych. W praktyce oznacza to, że średnio co 7 sekund gdzieś na świecie umiera matka lub dziecko z powodu komplikacji, którym można było skutecznie zapobiec dzięki odpowiedniej opiece medycznej.

Najczęstszymi przyczynami zgonów matek na świecie są:

krwotok poporodowy,
powikłania nadciśnienia tętniczego w ciąży (stan przedrzucawkowy i rzucawka),
infekcje (sepsa połogowa),
komplikacje związane z niebezpiecznymi zabiegami aborcji,
komplikacje okołoporodowe związane z brakiem odpowiedniej opieki lekarskiej

Z kolei noworodki najczęściej umierają wskutek:

przedwczesnego porodu i związanych z nim powikłań,
ciężkich infekcji (m.in. sepsa noworodkowa),
niedotlenienia okołoporodowego (asfiksji),
wad wrodzonych

ZNACZENIE WCZESNEJ OPIEKI MEDYCZNEJ

Badania potwierdzają, że kluczową rolę w redukcji śmiertelności matek i noworodków odgrywa dostęp do profesjonalnej opieki przedporodowej, porodowej oraz poporodowej. Eksperci WHO podkreślają znaczenie regularnych wizyt kontrolnych w czasie ciąży oraz szerokiego dostępu do specjalistycznych badań diagnostycznych, takich jak ultrasonografia płodu, badania laboratoryjne krwi matki, czy przesiewowe badania prenatalne pozwalające wcześnie wykrywać i leczyć ewentualne komplikacje.

W opiece poporodowej istotne jest zapewnienie natychmiastowej opieki nad noworodkiem, w tym kontroli oddychania, prawidłowego karmienia oraz monitorowania stanu zdrowia dziecka pod kątem ewentualnych zakażeń.

DLACZEGO OPIEKA MEDYCZNA W OKRESIE CIĄŻY JEST TAK WAŻNA?

Wiele komplikacji ciąży można wykryć i leczyć już na wczesnych etapach, co znacznie zwiększa szanse na zdrowe zakończenie ciąży. Przykładowo, wczesna identyfikacja nadciśnienia ciążowego pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego oraz ścisłego monitorowania, co znacznie zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu lub powikłań okołoporodowych. Podobnie szybkie wykrycie cukrzycy ciążowej umożliwia wprowadzenie odpowiedniej diety, kontroli glikemii i w konsekwencji zmniejszenie ryzyka powikłań zarówno u matki, jak i dziecka.

Ważne jest także wczesne wykrywanie infekcji, np. zakażenia paciorkowcem grupy B (GBS), które stanowią poważne zagrożenie dla noworodków, ale można im skutecznie zapobiegać dzięki odpowiedniemu leczeniu antybiotykowemu u matki przed porodem.

PROFILAKTYKA I EDUKACJA ZDROWOTNA

Poza dostępem do specjalistycznych usług medycznych istotne jest także kształtowanie świętości zdrowotnej przyszłych rodziców. Lekarze wskazują na konieczność edukacji kobiet ciężarnych w zakresie zdrowego stylu życia, żywienia, aktywności fizycznej oraz profilaktyki zakażeń, które mogą negatywnie wpłynąć na przebieg ciąży. Ważnym elementem jest także edukacja dotycząca właściwego przygotowania do porodu, karmienia piersią oraz opieki nad noworodkiem.

EKONOMICZNE I SPOŁECZNE ZNACZENIE INWESTYCJI W ZDROWIE MATEK I DZIECI

Długofalowe inwestycje w ochronę zdrowia kobiet ciężarnych oraz dzieci mają wymierne korzyści nie tylko zdrowotne, ale również ekonomiczne. WHO wskazuje, że każdy dolar zainwestowany w poprawę jakości opieki medycznej w okresie ciąży i wczesnego dzieciństwa zwraca się wielokrotnie – od 9 do nawet 20 dolarów. Zdrowe dzieci lepiej się rozwijają, osiągają lepsze wyniki edukacyjne, a w przyszłości stanowią zdrową i produktywną część społeczeństwa.

JAK MOŻEMY POPRAWIĆ SYTUACJĘ ZDROWOTNĄ MATEK I NOWORODKÓW?

Eksperci WHO zalecają:

inwestycje w rozbudowę systemów opieki perinatalnej, szczególnie w krajach rozwijających się,
lepszą edukację personelu medycznego,
dostępność nowoczesnych metod diagnostycznych i leczenia,
prowadzenie badań naukowych nad nowymi rozwiązaniami medycznymi, zwłaszcza w zakresie opieki neonatologicznej.

Światowy Dzień Zdrowia 2025 zwraca uwagę na fakt, że zdrowie matki i noworodka stanowi klucz do zdrowia kolejnych pokoleń. Dzięki szeroko zakrojonym działaniom profilaktycznym, diagnostycznym i terapeutycznym możemy znacząco zmniejszyć śmiertelność oraz poprawić jakość życia przyszłych generacji.

Uwaga,
informacje zawarte w tym artykule mają charakter ogólny i edukacyjny. Nie stanowią one porady medycznej i nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub innym specjalistą medycznym. W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących stanu zdrowia, zawsze należy skonsultować się z wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.